Liệu Việt Nam có thể trở thành quốc gia sở hữu nhiều ‘thung lũng silicon’ tiềm năng?

Việt Nam có nhiều yếu tố thuận lợi để phát triển các thung lũng silicon tiềm năng.

• Nguồn nhân lực: Việt Nam có dân số trẻ, đông đảo và được đào tạo tốt. Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Việt Nam xếp thứ 8 trên thế giới về kết quả kiểm tra PISA về toán học, khoa học và đọc hiểu vào năm 2018. Việt Nam cũng có khoảng 290.000 sinh viên tốt nghiệp ngành công nghệ thông tin mỗi năm. Ngoài ra còn có một cộng đồng lớn người Việt kiều giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ cao, có thể góp phần chuyển giao kiến thức và kết nối với các thị trường quốc tế.
• Nền kinh tế: Là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và ổn định trong khu vực và thế giới. Việt Nam cũng là một trong những quốc gia có mức hội nhập kinh tế sâu rộng, tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do, như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) hay Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP). Tăng trưởng GDP quý 2/2023 đạt 4,14% so với cùng kỳ, cao hơn 0,86 điểm phần trăm so với mức tăng 3,28% của quý 1/2023. 
• Hệ sinh thái khởi nghiệp: Việt Nam có một hệ sinh thái khởi nghiệp sôi động và phát triển. Theo báo cáo của Google, Temasek và Bain & Company, có khoảng hơn 3.000 công ty khởi nghiệp vào năm 2023, tăng gấp ba lần so với năm 2015. Việt Nam cũng có nhiều công ty khởi nghiệp thành công và có tiềm năng, như VNG, VNPAY, VNPay, MoMo, Sendo, Tiki, Yeah1 hay VinFast 10. Việt Nam cũng thu hút được nhiều vốn đầu tư cho các công ty khởi nghiệp, với tổng giá trị giao dịch đạt hơn 2 tỷ  triệu USD giai đoạn năm 2020 - 2022, tăng 16% so với năm 2019.
• Hợp tác quốc tế: Việt Nam có mối quan hệ tốt với nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế trong lĩnh vực công nghệ cao. Tại đây đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác về khoa học và công nghệ với các đối tác như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Liên minh châu Âu hay ASEAN . Việt Nam cũng là thành viên của các tổ chức quốc tế liên quan đến công nghệ cao, như Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO), Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) hay Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC). Việt Nam cũng là điểm đến của nhiều công ty công nghệ lớn trên thế giới, như Samsung, Intel, LG, Panasonic hay Microsoft.
• Chính sách đổi mới sáng tạo: Việt Nam đã ban hành và triển khai nhiều chính sách nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ. Một số chính sách tiêu biểu là Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2011-2020; Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2021-2030; Chiến lược phát triển công nghiệp thông minh giai đoạn 2019-2030; Chiến lược phát triển số quốc gia giai đoạn 2021-2030; Luật Khuyến khích doanh nghiệp nhỏ và vừa; Luật Hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Việt Nam cũng đang đối mặt với nhiều thách thức và khó khăn trong việc xây dựng các thung lũng silicon tiềm năng

• Chất lượng nhân lực: Mặc dù có nguồn nhân lực đông đảo và được đào tạo tốt, nhưng Việt Nam vẫn thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là những người có kỹ năng sáng tạo, quản lý và tiếp cận với các công nghệ mới nhất. Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Việt Nam chỉ có khoảng 9.000 chuyên gia công nghệ cao, chiếm 0,06% tổng số lao động. Việt Nam cũng gặp khó khăn trong việc thu hút và giữ chân những người tài năng trong lĩnh vực công nghệ cao, do sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia khác và thiếu hụt các chính sách hấp dẫn.
• Nền kinh tế: Với tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và ổn định, nhưng Việt Nam vẫn là một quốc gia có thu nhập trung bình thấp, với GDP bình quân đầu người chỉ đạt 4.400 USD vào năm 2023. Ngoài ra cũng phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu hàng hóa, đặc biệt là hàng hóa có giá trị gia tăng thấp, như dệt may, giày dép, điện tử lắp ráp.
• Hệ sinh thái khởi nghiệp: Dù có một hệ sinh thái khởi nghiệp sôi động và phát triển, nhưng Việt Nam vẫn còn thiếu hụt các yếu tố quan trọng để tạo ra các công ty khởi nghiệp công nghệ cao thành công và bền vững. Theo báo cáo của Startup Link, Việt Nam xếp thứ 59 trên 100 quốc gia/nền kinh tế có hệ sinh thái khởi nghiệp tốt nhất trên thế giới vào năm 2020. Việt Nam còn thiếu hụt các cơ sở hạ tầng cho các hoạt động khởi nghiệp, như các khu vực dành riêng cho các công ty khởi nghiệp, các trung tâm ủy quyền và hỗ trợ kỹ thuật, các tổ chức phi chính phủ và phi lợi nhuận. Việt Nam cũng chưa có một thị trường vốn mạo hiểm phát triển, với tổng giá trị giao dịch chỉ chiếm 0,03% GDP vào năm 2022.
• Hợp tác quốc tế: Mặc dù có mối quan hệ tốt với nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế trong lĩnh vực công nghệ cao, nhưng Việt Nam vẫn còn gặp nhiều rào cản trong việc hợp tác và trao đổi với các đối tác nước ngoài. Một số rào cản là ngôn ngữ, văn hóa, pháp lý và chính trị. Việt Nam cũng chưa có nhiều cơ hội để tham gia vào các mạng lưới quốc tế về công nghệ cao, như các liên minh, hiệp hội, diễn đàn hay sự kiện. 
• Chính sách đổi mới sáng tạo: Mặc dù đã ban hành và triển khai nhiều chính sách nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ, nhưng Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế trong việc thực hiện và giám sát các chính sách này. Một số hạn chế là thiếu minh bạch, nhất quán và hiệu quả trong việc phân bổ và sử dụng nguồn lực cho các hoạt động khoa học và công nghệ; thiếu khả năng thích ứng và cập nhật với các xu hướng và tiêu chuẩn quốc tế; thiếu sự phối hợp và tham gia của các bên liên quan, như doanh nghiệp, trường đại học, viện nghiên cứu, cộng đồng và cá nhân.

Từ những điểm mạnh và yếu đã phân tích, có thể thấy rằng Việt Nam có tiềm năng để trở thành quốc gia sở hữu nhiều thung lũng silicon tiềm năng. Tuy để đạt được những mục tiêu này, các doanh nghiệp ở nước này sẽ gặp nhiều cạnh tranh trong tương lai. Thế nhưng khả năng cao trong tương lai để Việt Nam trở thành một trong những thung lũng silicon của thế giới sẽ không còn xa.

Liên hệ với chúng tôi bằng cách điền vào mẫu liên hệ mà bạn có thể tìm thấy trên trang này. Hãy liên hệ với nhóm của chúng tôi tại crm@wtp.vn hoặc gọi cho chúng tôi theo số (+84)971 279 099. Và hãy nhớ rằng chúng tôi cũng có thể cung cấp dịch vụ phù hợp nếu bạn cần.